تعیین سن، رشد، تغذیه و تولید مثل ماهی گل آذین (atherina boyeri) در سواحل جنوبی دریای خزر- استان مازندران

ماهی گل آذین یکی از ماهیان غیر بومی و با ارزش تغذیه ای در دریای خزر می باشد. هدف از این پژوهش مقایسه پارامترهای رشد و برخی شاخصهای بیولوژیکی ماهی گل آذین (atherina boyeri) در سواحل جنوبی دریای خزر واقع در منطقه نیروگاه نکاء بوده است. بدین منظور 231 قطعه ماهی در پنج مرحله طی ماههای آذر، دی و اسفند (1392) و نیز اردیبهشت و شهریور (1393) تهیه گردید و بعضی از ویژگیهای زیست شناسی از قبیل سن، جنسیت و رشد را با توجه به اهمیت و گسترش جمعیتی و زمانی مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین سن، طول کل و وزن بترتیب 2 سال، 47/8 سانتیمتر و 81/3 گرم بوده است. همبستگی معنی داری بین طول کل ، وزن و سن ماهی وجود دارد (0.001>p ). بیشترین میزان رشد لحظه ای در 1 سالگی صورت گرفت. نسبت جنسی نر به ماده 1: 85/1 می باشد، که تفاوت معنی داری در آنها دیده شده است. نسبتهای جنسی نر : ماده براساس تعداد در هر گروه سنی بترتیب در یک سال 1: 58/1، دو سال 1: 75/1، سه سال 1: 25/2 و چهار سال 07/1:1 بود که تفاوت معنی داری در آن مشاهده گردیده است. شاخص گنادوسوماتیک (gonadosomatic index) در نر و ماده بترتیب 27/2 و 59/3 می باشد که با افزایش سن، کاهش می یابد. همچنین اوج منحنی gsi در اسفند ماه دیده شده است. میانگین فاکتور وضعیت (cf) در نر و ماده بترتیب 59/0 و 6/0 را نشان می دهد و اوج منحنی آن در ماه اردیبهشت و سن 2 سالگی دیده شد. بعلاوه رابطه طول و وزن (رگرسیون نمایی)، الگوی رشد منفی را در هر دو جنس نر و ماده نمایش داده است. در معادله رشد وان برتالانفی برای کل ماهیان lt = 13.47[1-e-0.27(t+1.61)] محاسبه شد. همه این فاکتورها نشاندهنده وضعیت متفاوت سن و رشد ماهی گل آذین در طی سنین مختلف و ماههای بررسی شده است. برای بدست آوردن تغذیه این ماهی نیز 191 نمونه ماهی گل آذین از سواحل جنوب شرقی دریای خزر از آذر ماه 1392 تا شهریور ماه 1393 و بطور فصلی صید و بررسی شد. در مطالعه حاضر تعیین اقلام غذایی و شاخص های طول نسبی لوله گوارش (rlg)، شاخص تهی بودن معده (vi) و شدت تغذیه (if) مورد بررسی قرار گرفتند. این ماهیان با میانگین طول نسبی لوله گوارش 06/0±46/0 جزء ماهیان گوشتخوار محسوب می شوند. میانگین شاخص تهی بودن معده 45 درصد محاسبه گردید که نشان دهنده وضعیت بین نسبتاً پرخور تا متوسط خور این ماهیان بررسی شده دارد و همچنین میانگین شدت تغذیه آنها 21/221±535 است که حد مطلوب برای این ماهی در این منطقه می باشد. براساس اولویت غذایی تعیین شده نیز گاماروس (بنتوز) و دافنی (زئوپلانکتون) بالاترین فراوانی حضور غذا را در بین سایر طعمه های خورده شده داشتند، اما براساس فرمول (fp) غذای اصلی وجود ندارد. بنابراین مطالعه صورت گرفته نشان دهنده فعالیت شکاری فرصت طلبانه این ماهی برای کسب غذا را دارد.